“HALKIN RADYO DİNLEME İHTİYACI”
Geçmiş zaman olur ki…
“HALKIN RADYO DİNLEME İHTİYACI”
1930 tarih ve 1580 sayılı Belediye Kanununun 1.maddesinde “Belediye, beldenin ve belde sakinlerinin mahalli mahiyette müşterek ve medeni ihtiyaçlarını tanzim ve tesviye ile mükellef bir hükmi şahsiyettir.” denilmektedir. (9.7.2004 tarih ve 5215 sayılı yeni yasada da bu madde aşağı yukarı aynıdır.)
Bugün size Niksar Belediyesi’nin, Niksar halkının bir medeni ihtiyacını karşılamak üzere aldığı bir karardan söz edeceğim.
Karar tarihi: 19 Eylül 1938
Karar No: 271
Karar şekli : Re’sen
“Halkın radyo dinleme ihtiyacı düşünülerek belediye’nin münasıp(uygun) göreceği bir yere takılarak halk tarafından dinlenmek üzere bir hoperlörün alınması tensip edilmiş (uygun görülmüş) ve Zile’den gelen Macar Müsyü (1) Kaspar’ın beraberinde getirdiği ve paraya olan şiddetli ihtiyacına binaen (ihtiyacından dolayı) 60 lira bedelinden bir hayli tenzilat(indirim) yaparak satmak istediği siemens marka hoparlörün elektrik memuru tarafından yapılan tecrübe ve muayenede bozuk olmadığı anlaşıldığından mutabık kalınan (uyuşulan) 25 lira bedel mukabilinde alınmasına ve bedelinin gayri melhuz (akla gelmeyen) faslından sarf ve itasına (verilmesine) karar verildi. 19/9/1938
İmza (Belediye Reisi Hakkı Taşdelen), İmza (Aza Ahmet Celeboğlu), İmza (Aza –isim yok-), İmza (Katip Bedri Turhan), imza (Muhasip Salim Turaçlı)
*
Yukardaki karardan da anlaşılacağı gibi 1930’lu yılların sonlarında Niksar’da radyo belki sadece birkaç evde vardı. Bırakın 1930’lu yılları 1940’lı yılların ikinci yarısında bile radyo yaygın değildi.(2) Zaten Niksar’da – çok düzenli olmasa da- elektrik 1939 yılından sonra kullanılmaya başlanmıştır.(3) Gazeteler çıktıkları tarihten 3-4 gün sonra Niksar’a gelirdi. Niksar Belediyesi halkın, genç cumhuriyet hükümetinin yaptığı işlerden haberdar olması için onları radyo ile bilgilendiriyor. Bu ne güzel bir düşünce!..
Yeşil Niksar’ın önümüzdeki sayısında “Niksar’a Onur Verenler” dizisinde ‘Tahmisçioğlu Kardeşler’i anlatacağım. Yani Niksar’ın ünlü belediye başkanı Hakkı Tahmisçioğlu ile O’nun ağabeyi Müftü Sait Hoca’yı. Orada da anlatacağım gibi 1923 yılından itibaren aralıklı olarak 20 yıl Niksar’da belediye başkanlığı yapan Hakkı Tahmisçioğlu ve ağabeyi Sait Hoca Atatürk’e ve O’nun devrimlerine yürekten inanmış, kılık kıyafetleri, konuşmaları ve eylemleriyle genç Türkiye Cumhuriyeti’nin örnek yöneticileri olmuşlardır.
***
(1) Günümüzden 68 yıl önce yazılmış bu kararları yazıya, aynen o günkü gibi geçirdim. Fransızca’da ‘bay’ anlamında kullanılan sözcük kararda aynen böyle yazılmış.
(2) Bizim aile, dedem, dedemin kardeşi ve babam üç ayrı evde otururduk.Bu üç evde de Mediatör marka lambalı radyolar vardı. Bunlardan dedemlerdeki radyo orta çarşıda şimdi Köksal’ın işlettiği kahveye satılmıştı. Babam manifatura mağazamızda Körting ve Phılıps marka radyolar da satardı. Küçüklüğümde 10 liraya aldığı Phılıps marka radyonun parasını ödeyemediği için geri getiren bir müşteriyi anımsıyorum. Radyolar bir uzun bir de yassı büyük batarya ile çalışırdı.
İlkokula gittiğim yıllar babamın okuduğu gazetelerin gelmesini dört gözle beklerdim. Hatta, o zaman Zeytindibi’ nde bulunan postanenin önünde, Tokat’tan gelen otobüsü karşılar, rulolar halinde otobüsün üzerindeki bagajdan muavinin attığı gazeteleri omuzlayıp gazete bayii olan Hacı Amca’nın (Namık Bilgin’in babası) dükkânına getirir, babamın okuduğu Hürriyet, Ulus ve Cumhuriyet gazeteleriyle Pekos Bil, Mandreke, gibi resimli dergileri öncelikle açar alırdım.
(3) Niksar Belediyesi’nin elektrik konusuyla ilgili yaptığı çalışmaları ve aldığı kararları başka bir yazıda anlatacağım.